Ik voel niets meer voor mijn partner, is een veelgehoorde klacht wanneer stellen bij ons aankloppen voor relatietherapie. Ooit was Het Gevoel (met hoofdletters) overvloedig aanwezig en nu lijkt de ander een vreemde voor je. Hoe kan dit gevoel plotseling weg zijn? Over deze vraag is veel te zeggen. Er spelen verschillende aspecten een rol. Daarom besteden we er verschillende weblogs aan. In dit artikel gaan we in op het toelaten van emoties in je relatie. Sommige partners hebben daar moeite mee.
Op zoek naar het gevoel
Meestal is het niet zo dat de partners niets meer voelen. Ze zeggen wel: ‘Ik voel niets meer’, maar hun lichaamstaal laat iets anders zien. Soms voelen ze vooral woede of afkeer naar elkaar toe. Soms zuchten ze uit onmacht en voelen ze zich moegestreden. Gelaten, dof, onverschillig. Of geprikkeld, onbegrepen of afgeleid. Hoe het ook zij: het spontane gevoel van het begin is verdwenen. En natuurlijk is dat iets om je zorgen over te maken.
Het lig nu voor de hand om op zoek te gaan naar de oorspronkelijke verliefdheid. De vonk die oversloeg en waarmee het allemaal begon. Dat is echter niet mogelijk. Als je elkaar al een tijd kent, ben je onherroepelijk veranderd. Die romantische verliefdheid kun je niet herstellen. Ook niet door samen weer leuke dingen te doen. Veel stellen proberen dit, maar ze vergeten een ding: een nieuwe gevoelsstroom op gang brengen.
Gevoelsuitwisseling
Dat gevoelens van nabijheid minder worden komt vaak voor. Bij veel koppels is onze relatietherapie dan ook gericht op het versterken van de intieme vriendschap. Hoe kun je dat aanpakken? Als je laat merken wat er in je omgaat en interesse toont in je partner, ontstaat een nieuwe gevoelsuitwisseling. Een volwassen vorm van intimiteit die niet minder hoeft te zijn dan de grillige verliefdheid van het eerste uur. Niet ‘de oude van vroeger’ proberen terug te vinden, maar op zoek gaan naar hoe de ander op dit moment in elkaar steekt.
In ons achtergrond artikel (19 pagina’s) Hoe vind je dat bijzondere gevoel weer terug? leggen we stap-voor-stap uit wat je kunt doen. Dit artikel kun je downloaden via de webshop van onze uitgeverij. Laat ons weten wat je er mee hebt gedaan!
Emoties beheersen
De term ‘emotie’ vindt zijn oorsprong in de Latijnse aanduiding voor beweging.
Over de aard van emoties wordt door de eeuwen heen op verschillende manieren gedacht. Zo sprak men vroeger over aandoeningen, affecten en passies. Het gaf aan dat een mens was overgeleverd aan de grillige aard van zijn gevoelsleven. Als Cupido een pijl in je hart schiet, is je noodlot bepaald.
Tegenwoordig zijn emoties een instrument geworden om een doel te bereiken. Van werknemers wordt tegenwoordig verwacht dat ze met passie hun werk doen; eenvoudigweg je geld verdienen is niet meer voldoende. De personeelsleden moeten zichzelf motiveren en enthousiasme uitstralen. Gevoelens zijn onderdeel van het functieprofiel geworden.
Emoties oproepen?
Natuurlijk is het goed om je emoties te leren beheersen. Zeker op je werk. Oprechte emoties kun je echter niet oproepen, omdat ze daarmee hun oprechte karakter verliezen. Je kunt er niet aan sleutelen. Dat geldt zeker voor de intieme vriendschap.
Stel je voor dat je partner zegt: ‘Ik heb er hard aan gewerkt om je weer leuk te vinden? Dat zou een afknapper zijn. Wat zou je doen als er een liefdespil zou bestaan. Een soort Prozac voor uitgebluste huwelijken. Zou je dat nemen? Het zou de liefde van zijn bijzondere karakter beroven. Het gaat namelijk om Ik in relatie tot Jou. Het gevoel voor de ander moet bijzonder zijn. Niet het chemische effect van liefdesdoping.
Oordelen over gevoelens
Kun je dan helemaal niets doen om Het Gevoel weer terug te krijgen? Ja zeker. Eerst een waarschuwing: leg niet te veel druk op jezelf of de ander. Je kunt gevoelens er niet uit persen. Maak daarentegen ruimte voor wat er werkelijk speelt. En zeg niet: deze nare gevoelens zijn niet welkom en deze (leuke, prettige) gevoelens wil ik opwekken bij mezelf. Je maakt de bandbreedte dan veel te klein. Eigenlijk heb je scherpe oordelen over welke gevoelens je zou moeten hebben. En dus ook welke emoties ontoelaatbaar zijn.
Natuurlijk is het soms nodig om je over iets heen te zetten. Maar langdurig bepaalde gevoelens onderdrukken keert zich op een gegeven moment tegen je. Je ontwikkelt dan gevoelens van afkeer. Wanneer partners zeggen: Het Gevoel is verdwenen, bedoelen ze eigenlijk: het prettige gevoel van vroeger is er niet meer. De vraag is dus: op welke manier ben je je gevoelens onbewust gaan onderdrukken?
Ruimte maken voor gevoelens
Wat kun je wel doen als Het Gevoel is verdwenen? Maak ruimte voor wat er werkelijk op je hart ligt. Zo dat je hier op een niet-vijandige manier over kunt praten. Scherp maar zonder verwijten of scheldwoorden. Een goed gesprek lucht op. Zo merk je weer dat je goede vrienden bent. Jullie vriendschap kan tegen een stootje.
In ons luister-artikel (speelduur 10 minuten) Hoe deel je gevoelens met elkaar? vertelt Angèle Nederlof waar je op kunt letten. Dit artikel kun je in mp3-formaat downloaden via de webshop van onze uitgeverij. Laat ons weten wat je er mee hebt gedaan!
Je kunt bewust tijd uittrekken voor diepgaande gesprekken waarin je je gevoelens onderzoekt. Dit vormt echter geen garantie dat de liefde opnieuw gaat stromen. De uitkomst van deze gesprekken kun je dan ook niet vastleggen.
Maarten en Josje
‘Die avond dat we samen de zon onder zagen gaan boven de rijstvelden, weet je nog?’ Maarten knikt. Even lijkt hij wat te ontspannen. Josje buigt haar hoofd waardoor haar donkere krullen haar gezicht bedekken. Ze huilt zonder geluid. Toen ze samen met Maarten ontwikkelingswerk deed voelde ze zich met hem verbonden. Maar terug in Nederland zijn ze uit elkaar gegroeid. Josje wordt steeds opstandiger en ieder gesprek loopt uit op ruzie.
Maarten gunt haar geen ruimte voor haar heimwee. Voortdurend zit hij met zijn voet op de rem. ‘Ik kan niet redelijk met je praten. Jij wordt altijd zo emotioneel.’ De gevoelens van Josje verstoren de carrière die hij probeert op te bouwen. Het zijn lastposten die een goede omgang in de weg staan.
Maar daar wringt nou juist de schoen. Maarten dicteert hiermee de regels voor het partnergesprek. En Josje komt daar niet doorheen. Zachtjes zegt ze: ‘ Maar daar was het toch ooit om begonnen? Dat we iets voor elkaar voelden?’ Langzaam dringt het tot Maarten door dat hij haar gevoelens niet wil horen, omdat hij ze eigenlijk herkent. Ook hij mist de rijke jaren in Indonesië. Gelukkig is de zon nog niet helemaal ondergegaan tussen die twee.
Gevoel of verstand?
Soms lopen partnergesprekken vast op de eeuwenoude scheiding tussen ratio en emotie. Beide kunnen niet samengaan is de overtuiging: je volgt je gevoel of je verstand. Partners identificeren zich met een van deze twee tegenpolen en er lijkt een strijd te ontstaan tussen de rationele types (meestal de mannen) aan de ene en de gevoelsmensen (vaak de vrouwen) aan de andere kant. Ieder claimt hierbij dat zijn benadering de beste is.
De ratio profileert zich als de volwassen redelijkheid tegenover de kinderlijke spontaniteit van de andere partij. Je kunt beter weloverwogen beslissen dan onbezonnen je impulsen volgen, is het motto van de ratio. De emotionele partner daarentegen schildert de rationele mens af als koud en berekenend. Het emotie-mens ziet gevoelens uitsluitend als warm en betrokken. In deze strijd worden verwijten als ‘overgevoelig’ en ‘ongevoelig’ naar elkaars hoofd geslingerd. Men neemt het elkaar kwalijk teveel of te weinig gevoel te tonen.
Teveel of te weinig gevoelens
Oprechte emoties verdwijnen vanzelf naar de achtergrond als er ruimte voor hen is. Dat is de opbrengst van een goed gesprek. Je ergerde je aan een gewoonte van je partner en door dit uit te spreken merk je dat je zijn gedrag nu beter kunt relativeren. Zoiets gebeurt niet als partners elkaar gaan bestrijden op dit punt. Ze vinden bijvoorbeeld dat de ander teveel ruimte claimt voor zijn gevoelens. Of dat de ander te weinig zijn emoties deelt. ‘Jij maakt ook overal een punt van’, tegenover: ‘Jij laat nooit merken wat in je omgaat’.
Wil je het goed aanpakken? Bestel dan ons nieuwste boek: Praten lucht op. Daarin beschrijven we de 5 gesprekken die je moet voeren voor een gezonde relatie.
Angst voor gevoelens
Waarom wordt de ander voor de voeten gegooid dat hij te emotioneel reageert? De partner die op de rem trapt, heeft meestal last van de manier waarop gevoelens zijn verwachtingen doorbreken. Emoties kunnen inderdaad nogal opdringerig zijn. Ze dienen zich plotseling aan. En daar kan deze partner niet tegen. Emoties kunnen het zorgvuldig georganiseerde feestje grondig bederven. Het gezellige diner- voor- twee loopt uit op ruzie over de kinderen. De wekelijkse vrijpartij op zondagmorgen wordt een zwaar gesprek over de pijnlijke omgang met de familie. En ga zo maar door.
In ons achtergrond artikel (19 pagina’s) Hoe blijf je verbonden met je partner? gaan we in op de cirkel van gevoelens. Welke gevoelens deel je wel. En welke niet of te weining? Dit artikel kun je downloaden via de webshop van onze uitgeverij Relatieboek.
Lastposten
Wie zich ongemakkelijk voelt bij onverwachte situaties is geneigd gevoelens als lastposten aan te merken. Deze partner sommeert (als een politieagent) de ander zijn gevoelens te bedwingen. Hij fluit de ander terug als deze plotsklaps anders reageert dan verwacht. Gevoelens mogen wel, beweert hij hoffelijk, maar dan wel volgens zijn regels. En dat houdt in: op vastgestelde tijden, niet te heftig en uitsluitend positief. Vrolijk doen, dus – en vooral geen gezeur.
Nu is daar wat voor te zeggen als razernij de overhand neemt. Eerst tot tien tellen is zeker niet altijd verkeerd. Het punt is echter dat in de rationele benadering zonder onderscheid het hele scala aan emoties onder verdenking staat. Iedere gevoelsbeweging wordt vastgezet. Emoties worden als lastposten bestempeld die het gesprek verstoren.
Succes in je relatie
Wil je weten hoe je de liefde in een langdurige relatie op peil kunt houden? Lees dan het boek Succes in je relatie dat Angèle onlangs heeft geschreven. Het gaat over het verstandig omgaan met de verschillen tussen jullie en het voorkomen van zinloze ruzies. Lees ook ons blog: 5 verschillen in relaties.
Strakke regels
Mannen en vrouwen die opgroeiden in een omgeving waar men gewend was ‘de kiezen op elkaar’ te houden, reageren vaak krampachtig op de emoties van de partner. Je opvoeding maakt dat je stijfjes en afstandelijk reageert. De vorming tot volwassene houdt in dat je vervreemdt van het spontane kind dat je ooit was. Je voegt je in het keurslijf van voorgeschreven omgangsvormen. Opgroeien betekent: verstarren, verharden en tenslotte verzuren. En die Rugzak van je Verleden neem je mee in je relatie.
Eigenlijk is het niet juist om over ‘het gevoel’ te spreken. Gevoel is een beweging. Een beweging naar de ander toe of van de ander af. Wanneer deze beweging wordt vastgezet krijgt het gevoel geen speelruimte. En dan kun je zomaar merken dat je niet meer voelt wat je vroeger voelde.
