Een relatie is een afspraak over de toekomst. Het komt naar voren in de zegswijze: Wij hebben iets met elkaar. Als je op die manier over een ander spreekt, doel je op meer dan spontaan iets voor iemand voelen. Een vaste relatie is een waardevolle verhouding die niet langer wisselvallig is. Het heeft zodanig vorm gekregen dat je er vanuit kunt gaan dat je ook de volgende dag nog iets met elkaar ‘hebt’. De relatie krijgt het karakter van een duurzame verbinding.
Je verbinden met een ander
De ander is geen project dat na enige tijd is voltooid, of afhangt van de waan van de dag, maar een soort belofte voor de toekomst. Je besluiten baseer je vanaf nu op de (onuitgesproken) overeenkomst dat je een verhouding hebt. Je houdt rekening met elkaar. Een vaste relatie is solide: de ander zal je niet zomaar loslaten want je kunt op hem bouwen. Je weet immers wat je aan elkaar hebt. De ander is betrouwbaar; hij zal je niet zomaar in de steek laten.
In ons achtergrond artikel (19 pagina’s) Hoe blijf je verbonden met je partner? gaan we in op de twee cirkels van verbinding. Wat kun je doen om je verbonden te blijven voelen? Verrassend praktische tips om grip te krijgen op dat veelbesproken begrip ‘verbinding’. Dit artikel kun je downloaden via de webshop van onze uitgeverij Relatieboek.
Mooi toch? Maar er schuilt ook een gevaar in. De ander wordt ook enigszins voorspelbaar in zijn gedrag. Als gewoontes de relatie gaan overheersen ligt sleur op de loer. Wij hebben een relatie wordt dan zoiets als ‘ik heb jou in mijn bezit’. Soms wordt dit los-vast aspect een probleem. Dan lijkt die belofte voor de toekomst iedere spontaniteit te smoren. Eens beloofd altijd beloofd.
Intieme vrienden worden
Nu komt het aspect ‘intimiteit’ om de hoek kijken: het tweede hoofdingrediënt van de partnerrelatie. Een vaste relatie is niet louter een afspraak, maar ook een ontmoeting. Telkens opnieuw kom je elkaar tegen en merk je hoe het is om samen te zijn. Je oprechte gevoelens kun je niet vastleggen, afdwingen en zelfs niet oproepen (dan zijn ze niet meer spontaan). Wel kun je er ruimte voor maken en dat vraagt een andere inzet dan trouw alleen.
Het aspect intimiteit verwijst naar de beleving van het partnercontact. Hoe ervaar je de omgang met je partner?
Het beschrijft vanuit jouw perspectief hoe je contact met de ander verloopt. Daarvoor worden meestal termen gebruikt als warm en dichtbij (we zijn erg close) of afstandelijk en kil. Intimiteit duidt niet op het gegeven dat je een relatie-afspraak hebt (verbinding), maar op hoe je het partnercontact -iedere dag opnieuw- ervaart. Het gaat niet over de vraag: ben je nog bij elkaar? Het gaat over: wat deel je (nog) met elkaar?
In ons achtergrond artikel (19 pagina’s) Hoe vind je dat bijzondere gevoel weer terug? leggen we stap-voor-stap uit wat je kunt doen. Dit artikel kun je downloaden via de webshop van onze uitgeverij. Laat ons weten wat je er mee hebt gedaan!
Marc en Inge
‘Wij hebben al twintig jaar een relatie’, zucht Inge. Als ze de rest van haar verhaal vertelt blijft die zucht hoorbaar op de achtergrond. Marc zit er bij als een leeggelopen ballon. Gelaten hoort hij het verhaal aan. Over hoe de hartstocht als vanzelf leek te verdwijnen. Over hoe ze het huis delen, en de zorg voor de kinderen. En verder niet.
Natuurlijk is er nog wel ‘iets’ tussen die twee. Dat is te merken aan de vertrouwdheid waarmee ze elkaar helpen hun jas op te hangen in het portaal. En het stille overleg als ze kiezen wie op welke stoel gaat zitten. Als vanzelfsprekend voegen ze zich naar elkaar. Maar veel meer is er niet. Hun uitwisselingen blijven oppervlakkig. Ze gaan met elkaar om als goede bekenden, meer niet. Terwijl het zo mooi begon, toen ze elkaar ontmoetten. Ze dachten hun leven in handen te hebben. Maar nu lijkt het geluk door hun vingers te glijden. Als los zand.
Intimiteit en seks
Intimiteit wordt vaak in één adem genoemd met seks. Volgens ons is dit ten onrechte. Seks kun je doen met een vreemde of met jezelf. Het toelaten van een ander tot je intieme holtes, betekent niet automatisch dat je je daardoor intiem verbonden voelt. Wel kun je zeggen dat intimiteit te maken heeft met jezelf blootgeven, maar daarmee wordt iets anders bedoeld dan je kleren uittrekken. Het heeft betrekking op het toelaten van de ander in je leven. Dit gebeurt als je iets onthult over jezelf wat je niet gauw prijsgeeft.
Een geheim delen doe je in het vertrouwen dat de ander hier zorgvuldig mee omgaat. Dat maakt intimiteit kwetsbaar: de ander kan je pijn doen. Hij kan je uitlachen om wat je hebt verteld of zich van je afkeren om wat je hebt gedaan. Natuurlijk kan dit zich ook voordoen bij of na afloop van seksueel contact. Maar jezelf blootgeven heeft in verband met intimiteit allereerst een figuurlijke betekenis.
Je binnenwereld delen
Blijkbaar trek je als persoon een grens tussen wat je deelt en voor jezelf bewaart. Je ervaart je eigen gedachtes en gevoelens als een binnenwereld – een privéruimte die alleen voor jezelf toegankelijk is. Daar leef je met je hoogst eigen associaties, gevoelens en fantasieën. Intimiteit ontstaat als je de ander een inkijkje geeft in jouw privéwereld. De grens die je tegenover anderen trekt, schuif je op als je intiem bent met je partner. Je verliest wat remmingen en geeft enkele barrières op. Je laat de ander toe tot je belevingswereld en zo vorm je met elkaar een intieme ruimte ten opzichte van de omgeving. Wij en de rest van de wereld. Dat maakt de ander tot een uniek persoon. Hij is geen vreemde meer, maar een bijzonder mens die je als enige toestaat je beter te leren kennen.
Je maakt de ander bijzonder
De ander krijgt een nieuwe betekenis als je hem iets toevertrouwt, of als hij jou in vertrouwen neemt. Je merkt een toenadering. Dat gebeurt als iemand je iets meedeelt waarvan je denkt dat jij de enige bent die dit weet. Als je er vervolgens achter komt dat hij dit aan veel meer mensen heeft verteld, en jij als gesprekspartner dus minder exclusief bent dan je dacht, dan ervaar je meer afstand naar de ander toe.
Intimiteit groeit door elkaar dingen toe te vertrouwen. Wat dit betreft komt intimiteit overeen met het delen van een geheim. Het maakt je intieme partner tot iemand die je gevoelsmatig het meest nabij is. Hier ligt de overeenkomst met een fysieke ervaring voor de hand. Een geheim fluister je in elkaars oor en roep je niet over straat. Het delen van intieme gevoelens beschrijf je dan ook als een toenadering; een beweging naar de ander toe. Je ervaart de ander als dichtbij.
Intimiteit is delen
Intimiteit lijkt alleen mogelijk als beide partners zich kwetsbaar opstellen. Ieder op zijn beurt deelt de ander oprecht mee wat hij ervaart. Je neemt elkaar daarmee in vertrouwen. Als de een zichzelf blootgeeft door spontaan te reageren en de ander houdt zich voortdurend terug dan heeft dit gevolgen voor de relatie. De ene partner voelt zich in een etalage staan als de ander niet laat merken wat zijn partner hem doet. Als een van de partners regelmatig niet thuis geeft als de ander zijn persoonlijke beleving deelt, raakt de balans op den duur verstoort. Een intieme relatie geef je samen vorm. De liefde moet van twee kanten komen, zegt men dan. Je kunt nu eenmaal niet samen dansen als de ander niet beweegt.
Maar als je je toekomstplannen deelt, je onzekerheden laat zien, als je hardop denkt, als je inspeelt op elkaars humor, ongecensureerd je fantasieën deelt of elkaar spontaan omhelst, dan ontstaat een intense uitwisseling. Soms is die ingetogen en broos van karakter, op andere momenten luidruchtig en vurig, dan weer speels en kinderlijk onschuldig. Maar altijd zijn beide partners zo afgestemd op elkaars signalen dat anderen tijdelijk op de achtergrond zijn. Een intieme relatie vraagt dat je intens betrokken bent op elkaar.
Verliefd
Intimiteit wordt vaak beschreven als een gevoel van eenheid. Ieders horizon versmelt en beide partners gaan in elkaar op. De ander ervaar je op dat moment als deel van jezelf. In een toenemende intimiteit, gevoed door het vuur van de liefde, lijk je jezelf te verliezen. Dat kan een bijzondere ervaring zijn waarin je enigszins buiten jezelf raakt. De partners verkeren vervolgens dagenlang in een hormonale roes en schermen zich af van de buitenwereld. Dit lijkt vooral te gebeuren wanneer je elkaar pas kent. Later gaan de verschillen tussen partners meer een rol spelen.
Als de intentie ontbreekt om samen verder te gaan, dan blijft de intieme relatie een flirt. De intimiteit van de prille verliefdheid is (wellicht) oprecht, maar de wil ontbreekt om dit om te zetten in een vaste liefdesrelatie. Als het even tegenzit geven de partners er de brui aan.
Zowel verbinding als intimiteit
In een duurzame partnerrelatie komen de aspecten verbinding en intimiteit samen. Beide aspecten staan uiteraard niet los van elkaar. Zo geeft een toenemende intimiteit een sterker gevoel van verbondenheid; je deelt immers iets bijzonders met elkaar. Andersom vormt de stabiliteit van een vertrouwensband de voorwaarde voor meer intimiteit. De partnerrelatie raakt uit het lood als een van beide ontbreekt of te weinig wordt ontwikkeld. Verdwijnt het intieme aspect uit een partnerrelatie dan verliest de vaste verhouding zijn bijzondere karakter. Beide partners komen elkaar tegen in bed of bij het ontbijt, maar ontmoeten elkaar niet werkelijk. De partnerrelatie krijgt in dit geval het karakter van een werkrelatie.
Een relatie als kunstwerk
Je kunt je relatie verdiepen door de ander toe te laten in je binnenwereld. Dat vraagt dat je je kladblok laat zien en respectvol omgaat met wat je partner je toevertrouwt. Ook al is de ander anders dan je aanvankelijk dacht, toch hoeft dat je er niet van te weerhouden hem op te zoeken. Natuurlijk is niet iedere gelegenheid hiervoor geschikt. Naast intieme momenten bestaat een vaste relatie ook uit minder intens contact. Maar je kunt tijd plannen om dieper in gesprek te raken met elkaar. Volgens ons is een partnerrelatie geen onpersoonlijk raderwerk dat uit zichzelf vastloopt, maar een gezamenlijk kunstwerk. Je geeft samen vorm aan het leven.
