Samenleven is niet altijd gemakkelijk. De een zit op een bepaald moment lekker in zijn vel. De ander zit er doorheen. Een levendige relatie betekent dat je niet het speelveld uitloopt, maar inspeelt op de emoties van de ander. Hoe gaat dat in zijn werk?
De relatiedans
Gaandeweg ontwikkelt ieder stel een hoogstpersoonlijke variatie van de relatiedans. Er zijn danspassen die gemakkelijk worden gezet en andere die nogal stroef verlopen. Bij sommige escaleert het gesprek nogal snel, bij andere stellen slaat het gesprek dood. Je kunt de gevoelsuitwisseling vanuit twee invalshoeken bekijken: ik heb gevoelens waar jij op reageert. En van de andere kant: jij hebt gevoelens waar ik op reageer. Dat kan leiden tot een sneeuwbaleffect.
Er zijn drie situaties denkbaar, die op verschillende momenten voorkomen.
Spiegelen
Jullie wisselen emoties uit die min of meer overeenkomen.
Jij voelt je verliefd en laat dat merken. Ik voel me verliefd en laat dit merken. Samen klaag je samen over de politiek, mopper je op het weer of lach je om een comedy serie op tv. Je neemt elkaar emoties over en dit werkt aanstekelijk.
Contrast
Er ontstaan verschillende, soms tegengestelde emoties. De een moet vreselijk lachen, terwijl de ander de grap helemaal niet leuk vindt. De een ergert zich vreselijk aan de helpdesk medewerker, terwijl de ander hier luchtig over doet. De een is somber, de ander opgewekt.
Rolverdeling
Een van de partners heeft sterk de behoefte om zijn gevoelens uit te drukken en de ander niet. Nu ontstaat er een tweedeling: de een laat merken wat hij voelt, en de ander is een luisterend oor. Tijdelijk is dit nodig. Er zou echter scheefgroei kunnen ontstaan. De een luistert telkens naar de gevoelens van de ander, zonder te laten merken wat er in hem omgaat. Er zijn dan onvoldoende momenten waarop de rollen zijn omgedraaid.
Scheefgroei
Uiteraard kunnen er periodes zijn waarin een bepaalde scheefgroei niet verkeerd is. Soms heeft je partner een tijdlang emotionele steun nodig. Je schouder is dan je belangrijkste lichaamsdeel. Als dit echter een gewoonte wordt, doe je elkaar tekort. De een vertelt dan en de ander luistert. Soms verschuilt de luisteraar zich in deze rol: ik ben niet zo’n prater is het dan. Maar je bent niet alleen. Als je niet je gevoelens deelt staat de ander te vaak in de etalage. De een geeft een inkijkje in zijn binnenwereld. Als de ander dit niet beantwoord, voel je je (na een tijdje) bekeken. Je vindt jezelf dan een zeurkous en het delen van gevoelens droogt op. Zorg dus dat de rollen regelmatig worden omgedraaid.
Onhandig omgaan met elkaars gevoelens
Wanneer partners elkaars emoties overnemen, ontstaat meestal een levendige wisselwerking. Veel lastiger te hanteren zijn de situaties waarin een contrast ontstaat of een luisterend oor wordt gevraagd. Wie dan niet goed op elkaar inspeelt kan gemakkelijk verzanden in ruzie of zwijgen. De reactie van je partner op jouw gevoelens (en andersom) kan leiden tot een beweging naar elkaar toe of van elkaar af. Je klopt op de deur en er wordt open gedaan. Of niet. Je voelt je warm ontvangen of je komt terug van een koude kermis.
