Als je niet meer weet wat je zelf wilt, omdat je partner voor je denkt, heb je kans dat je bent vastgelopen in een kluwen relatie. Als de een steeds bevestiging zoekt bij de ander, nog voordat het idee vorm heeft, kom je in de gevarenzone. Wat kun je dan doen?
Jezelf uitgummen
Wanneer beide partners zich graag in elkaar verliezen, ontstaat een verhouding waarbij de eigen zelfstandigheid vervaagt. Het punt is dat beide partners zich hier ogenschijnlijk goed bij voelen. Als de ene partner graag afstand houdt en de ander nabijheid zoekt ontstaat een aanhaak relatie.
Bij een kluwen relatie worden de onderlinge verschillen gemakkelijk uitgegumd. Dit kan ertoe leiden dat je niet meer weet wat je wilt omdat je eerste gedachte is: wat zou de ander leuk vinden. Nog voordat je merkt wat je eigen behoefte is (en deze vervolgens afstemt op de ander- dat wel natuurlijk) vul je al in waar de ander behoefte aan zou hebben.
Beide partners gaan op in een warme, betrokken sfeer waarin gevoelens worden gespiegeld. Samen lachen, samen huilen. Dit kan leiden tot een gebrek aan contrast. Onbewust richt men zich te veel op wat men denkt dat de ander verwacht.
Opgaan in de ander
Kluwen-partners verkeren telkens in een flow. Ze gaan sterk in elkaar op. Op sommige momenten kan dat gezond zijn – als je net verliefd bent, bijvoorbeeld. Het schijnt dat je dan stofjes aanmaakt die zorgen voor een sterke hechting. In dit blog hebben we het echter over een teveel aan samen-gedrag. Dan worden de 5 verschillen in een relatie weggemoffeld.
Een flow-ervaring kan verslavend werken. Het kan leiden tot een zekere angst om gescheiden te zijn. Ik kan niet zonder je, klinkt heel mooi, maar kan duiden op een verlies aan zelfstandigheid. Je hechten aan iemand betekent niet dat je gaat klitten.
Een relatie is een afwisseling
Een vaste relatie kent momenten van intens samenzijn, maar ook situaties waarin je op jezelf bent aangewezen. Iedere relatie is een afwisseling van aanhaken en losmaken. Het is daarbij de kunst om open te staan voor de ander, zonder je eigen inbreng over het hoofd te zien. Ik hou van jou betekent: ik ervaar mezelf en de invloed van jou. En niet: ik voel mezelf niet meer.
Koppels waarbij beide partners zich sterk richten op de behoeften van de ander kunnen te maken krijgen met een gebrek aan uitdaging. Men is geneigd zich sterk aan te passen aan elkaar en tegenspel lijkt taboe.
Wie nooit afstand neemt ziet wel de verfstreken, maar verliest de schoonheid van het schilderij uit het oog.
Soms kunnen koppels prima veel tijd met elkaar doorbrengen zonder dat dit leidt tot een overmaat aan zwijmel gedrag. Andere stelletjes klitten aan elkaar en koesteren het ideaal dat geliefden onafscheidelijk zijn. Vastmaken gaat gemakkelijk, loskomen kost moeite.
Hoe herken je een kluwen relatie?
Signalen van een kluwen-relatie zijn:
- Men draagt steevast dezelfde kleding.
- De partners zijn steeds overmatig op elkaar gericht in gezelschap.
- Men knikt elkaar regelmatig bevestigend toe.
- Men vult elkaars zinnen aan of spreekt voor de ander.
- Alle keuzes worden eindeloos overlegd. Geen individuele handelingsvrijheid.
- De partners voelen zich onzeker als ze alleen zijn.
Ik ken jou beter dan jij jezelf
Wie lange tijd samen is kan het gedrag van ander steeds beter voorspellen. Daardoor lijkt het weleens alsof je de ander helemaal kunt doorgronden. Dat is niet zo. Je veronachtzaamt met die opvatting de ik-grens van de ander. Ouders hebben die neiging als ze laten merken dat ze precies weten wat er in hun kind omgaat. Tot zekere leeftijd valt het misschien niet op, maar als een kind ouder wordt wil het niets liever dan zijn eigen gang gaan.
Hoe kun je je losmaken uit een kluwen-relatie?
De kern is: spreek je behoeftes uit. Krop ze niet op uit angst de ander te kwetsen. Je wilt niet van de ander af, maar een beetje meer ruimte voor jezelf. Dat komt omdat jij zelf geneigd bent jezelf te verliezen. Niet omdat de ander je claimt. Dat is een goed uitgangspunt om het gesprek op gang te brengen. Stel de ander gerust: je gaat niet uit elkaar. Je wilt iets heel gezonds: een beetje meer lucht.
Maak meer afstand door je eigen gespreksruimte af te bakenen. Dan hoef je geen motor te kopen, geen nieuwe vriend(in) te zoeken of andere dingen te doen om afstand te maken. Begin waar de kluwen ontstaat: op de millimeter van het gesprek. Die hulpeloze blik, die aarzeling, dat praten voor de ander. Dat kun je afleren en je kunt er nieuwe vaardigheden bij leren. Het gesprek bijsturen, noemen we dat.
Wil je dat goed aanpakken? Lees dan verder over De Schijf van Vijf Gesprekken die je moet voeren voor een gezonde relatie.
